Esnaf röportajları serimizde Yüce Elektroniğin sahibi Vecdi Yüce’ye konuk olduk.
Kendinizden
bahseder misiniz?
İsmim
Vecdi Yüce, 1972 doğumluyum. İlkokulu Yoğuntaş Köyü’nde okudum. Ortaokulu ve
liseyi İstanbul Büyükçekmece’de okudum. Üniversitede Pazarlama Bölümü ve
Anadolu Üniversite’sinde İşletme Fakültesi’ni bitirdim.
Çeşitli
iş kollarında çalıştım. Daha önce kafe, bar işletmeciliği yaptım. Bir dönemde
reklamcılık yaptım.
Üniversite de bölüm olarak pazarlama ve işletme bitirdiğim için reklamcılık iki
yıl reklamcılık işiyle uğraştım.
1995 yılında televizyon yedek parçası satmaya başladım. Tamircilere malzeme
vermeye başladım.
Kırklareli merkez, Pınarhisar, Babaeski, Vize, Lüleburgaz ve Demirköy’e
televizyon tamir malzemeleri gönderiyordum.
1995-
2005 yılları arasında parça satım işini yoğun bir şekilde yaptım. Sonraki yılarda parça satışları y yavaşlamaya
başladı.
Bu yavaşlama
ne yönde oldu?
Teknoloji
gelişmeye başlayınca tamir işi zayıflamaya başladı. Televizyonların içindeki
kartlar tamir edilmemeye komple değiştirilmeye başlandı. Tamircilerin sayısı
azalmaya başladı. Bizde yavaş yavaş parça satışını bıraktık. 2005 yılından
sonra yavaş elektronik alanına ağırlık vermeye başladık. Ama hala parça alan
yerler var. Fabrikalar, sanayideki dükkanlardan talep devam ediyor.
Şu an hangi
alanda hizmet veriyorsunuz?
Yaklaşık
iki bin çeşit ürünle hizmet vermeye devam ediyoruz. Uydu sistemleri, kumanda,
adaptör, pil, ara bağlantı kabloları, seslendirme sistemleri, aküler, kuru akü,
elektrik malzemeleri, tesisatlar için donanım malzemeleri satışı yapıyoruz.
Piyasadaki durum ne?
Bizim
piyasa dövizle dolarla dönen bir piyasa. Borcumuz her zaman döviz. Bir firma
bize liste gönderdiğinde ürünlerin fiyatı her zaman dolar üzerinden hesaplanıyor. Hesap dolar üzerinden
olduğu için ödeme günü geldiğinde o günkü kur neyse ödemeyi o fiyattan
yapıyoruz. Aldığımız ürüne fiyat basıyoruz. Kur sürekli dalgalandığı için
ertesi gün bir bakıyoruz aldığımız fiyat
neredeyse sattığımız fiyatta denk geliyor. Yani o günleri yaşamak
istemiyoruz. Her gün etiket her gün
farklı etiket basmak istemiyoruz. Dükkanda çok ürün olduğu için günlerimiz
etiket değiştirmekle geçiyor. Gelen zamları yansıtmamaya çalışıyorsun ama
yansıtmadın mı da bu sefer boşu boşuna çalışmış oluyorsun.
Doların
dalgalı hareket ettiği günleri geride bıraktı. Çok şükür, belli bir seviyede
sabitlendi. Enflasyon normalde dövizin artması gereken miktar enflasyon kadar olmalı ki hem yerli üretici
kazanacak hem ithalatımız akacak. Yani bir ilacı bile bir paketi birden
içemezsiniz değil mi yani? Tek tek veya
doktor verdiği seviyede kullanırsınız. On beş yılda, yirmi yılda yapılan en büyük politik hata dövizi
dışarıdan borç almak.
Ucuzluk
pazarından alınan üçlü prizle elektronik mağazasından alınan üçlü priz arasında
nasıl bir fark vardır?
Fiyatların
arasında fark varsa mutlaka kalite farkı vardır. Bu çok önemli bir şey üçlü
grup prizler topraklamalı olarak satılıyor.
Üçlü grup prizlerin içinde ikili kablolar var.
Alınan
üçlü grup prizlerle buzdolabı, çamaşır makinesi, saç kurutma makinesi
çalıştırılıyor. Topraklamalı priz olmazsa Allah korusun kablolar tutuşur.
Ucuz
prizler standartlara uygun olmuyor.
Neden? Çünkü ucuz satıyorsun. Ucuz satınca bir yerden çalması lazım.
İşin gerçeği bu bir mali ucuza satıyorsanız bir yerden çalması lazım. Ya
plastiği kalitesiz oluyor ya da içindeki kablolarda eksiklik oluyor. kablonun
bakırı sağlam olmuyor, ince oluyor.
Ucuza
kaliteli bir mal satmanın mümkünatı yok, her şeyin bir maliyeti var. İnsanlara
hep söylüyorum; otuz lira vereceğinize altmış lira verin. Hayatınızı tehlikeye
atmayın. Senin evinde çocuğun var, çoluğun var.
Toprak prize on lira fazla verin. Ama evinde güvende olsun. Bunlar çok
önemli. İnsanlar bunları almamalı. Ucuzluk yerlerinden kumanda alın onda bir
şey yok. Hayatı bir tehlikesi yok.
benim tavsiyem; Elektrik malzemelerini
kesinlikle elektronikçiler harici yerlerden almasınlar.
Akım korumalı prizlerle diğer prizler arasında nasıl bir fark var?
Akım
korumalı prizler sigorta görevi görüyor. Örneğin, akım korumalı prizde takılı
olan bir cihaza yüksek voltaj geliyor. Böyle bir durumda yüksek voltajdan
cihazınız hasar görmüyor. Eğer arıza yapıyorsa en fazla elli altmış lira veya yüz
lira verdiniz priz bozulur. Ama mesela üç beş milyar verdiğiniz bir buzdolabı
veya bir televizyon gitmez.
Çırak
yetiştirdiniz mi?
Biz de böyle tesisatı işi falan yok. Biz daha satış, beraber çalıştığım Burak
arkadaşım var. Daha önce ben üç kişiyle çalışıyordum. Dükkanımız daha küçüktü
ama işlerimiz yoğun olduğu için üç tane çalışan vardı. Ondan sonra yavaş yavaş
ikiye düştü. Sonra bire düştü. Bu buradan öte gitmez.
Çoğu dükkanda
her ürünü bulabilirsiniz. Bu durum işlerinizi nasıl etkiliyor?
Böyle bir sistem çok yanlış. İlaç almak için eczaneye gidiyorsunuz. Başka
yerden almıyorsunuz. İlacı gidip herkes satıyor mu? Satmıyor. bir prizi ya da elektrikli bir ürünü milyoncudan bilmem nereden alınmasına müsaade
edersen ne olur? Karmaşa olur. Geçenlerde bir şarküteriye girdim. Aynı zamanda
tekel. Bende dükkanda başka bir şey satmaya kalksam kimse engel olmaz. Böyle
bir şey olmaz. Türk milletinden şu özellik var; bir yer açarken çok coşkuluyuz.
Ama sonra sürekliliğini getirmiyoruz ve devam ettirmiyoruz. Böyle kara sevda
gibi bir iş. Hemen netice almaya çalışmayacağım. Belli bir zaman bekleyeceksin.
Yavaş yavaş ilerleyeceksin. Biz, birden on dükkan sahibi olmaya çalışıyoruz.
Mesela iş yeri sahibi olmaya çalışıyoruz. Ne oluyor? Bu sefer kredi alıyorsun,
bilmem ne alıyorsun. Yapamayacağın işlere giriyorsun. Ama yapamıyorsun. Bu
sefer hem sana yazık hem çalışanlarına yazık. Sana krediyi imkanı sağlayan
firmalara yazık her şeye yazık.
Elektronik
aletler alırken nelere dikkat edilmelidir?
Güvenilir
markalardan alışveriş yapmaya dikkat edin. Ev elektroniği seçerken öncelik
vermeniz gereken konulardan bir diğeri de satın aldığınız ürünün mutlaka
güvenilir olmasıdır. Elektronik cihazlar insan hayatına oldukça büyük katkılar
sağlasa da herhangi bir teknik arıza ya da hatalı kullanım durumunda ciddi
tehlikeler arz edebilir. Bu gibi durumlar ile karşılaşıldığında ailenizin ve
sizin güvenliğinizi tehdit etmeyecek, güvenli bir kullanım sağlayacak ürünler
tercih etmelisiniz. Satış sonrasında herhangi bir problem yaşadığınızda teknik
destek sağlayacak markaların ürünleri arasından seçim yapın. Geniş servis ağına
sahip, müşteri memnuniyetini gözeten, bilinen markaların ürünlerine daha çok
güvenebilirsiniz.
Sertifikalı
cihazlar almaya özen gösterin. Elektronik ürünlerin sahip olması gereken
standartlar dünya çapında çeşitli belgeler ile belirtilir. Elektronik cihaz
satın alırken alacağınız ürünün bu standart belgelerine sahip olup olmadığını
mutlaka kontrol edin. Dünya çapında TSE, ISO gibi isimler ile adlandırılan
standart belgeleri satın alacağınız ürünün gerekli kriterleri yerine
getirdiğini ifade eder. Tüm bunların yanı sıra satın alacağınız ürünün kırık,
darbe almış ya da hasar görmüş olmamasına dikkat etmeniz gerekir. Bu gibi
durumlar sonucu cihazda oluşabilecek arızalar, güvenli bir kullanım sağlamanızı
engelleyebilir. Ufak çaplı hasar veya defolar sebebiyle uygun fiyatla
satılabilen elektronik ürünler güvenilir olmayabilir.