İç Hastalıkları Uzmanı Uzman Doktor Murat Kurşun tarafından yapılan açıklamada böbrek yetmezliği ve sonuçları hakkında bilgilendirme yapıldı.
Konuyla ilgili Kurşun tarafından yayınlanan açıklama metninde “Kronik böbrek yetmezliği, böbreğin tüm işlevlerinin kalıcı ve ilerleyici bir şekilde bozulmasıdır. Geri dönüşlü bir durum değildir. Ancak, hipertansiyonun etkin bir şekilde kontrolü, diyet uygulanması, yeterli sıvı alınması, bazı ilaçların kullanımından kaçınılması ve düzenli kontrol gibi önlemlerle böbrek işlev bozukluğunun ilerlemesini önemli ölçüde yavaşlatmak olasıdır. Ülkemizde ve birçok ülkede kronik böbrek yetmezliğinin en sık görülen iki nedeni şeker hastalığı ve hipertansiyondur. Bu hastalıklarda tuz kısıtlanması, düzenli egzersiz yapılması ve kilo verilmesi gibi yaşam tarzı değişikliklerinin uygulanması, kan şekerinin ve kan basıncının etkin bir şekilde kontrol edilmesi ve düzenli izlem gibi önlemlerle böbrek yetmezliği gelişimini önlemek mümkündür. Ayrıca çeşitli nefritler, taş hastalığı, idrar yollarındaki yapısal bozukluklar, enfeksiyonlar, özellikle polikistik hastalık olmak üzere böbreğin kalıtımsal hastalıkları da kronik böbrek yetmezliğine yol açabilir.
Böbreğin işlevlerinin bozulması sonucu ortaya çıkan sorunlar;
Vücuda zararlı olan üre ve kreatinin gibi maddeler birikir.
Su ve sodyum (tuz) vücutta birikir. Bunun sonucunda kan basıncı yükselir. Biriken tuz ve zararlı maddeler atılamayınca vücutta su tutulur.
Kansızlık gelişir.
Kemik gelişimi bozulur.
Kanda potasyum (meyveler de bulunan bir tuz.)düzeyi yükselir ve buna bağlı olarak kalp ritmin de bozukluklar ortaya çıkabilir.
Kalp ve damar hastalıkları gelişebilir.
Halsizlik, iştahsızlık, bulantı, kusma, kaşıntı, ağızda kötü koku, bacaklarda his bozukluğu ve huzursuzluk, nefes darlığı, ruhsal bozukluklar ve şuur bulanıklığı gibi yakınmalar ortaya çıkabilir” denildi.
Böbrek hastalığı riski kimlerde yüksektir
Şeker hastalığı
Tansiyon yüksekliği (tansiyon yüksekliği)
Şişmanlık
Yaşlılık
Ailesinde diyabet, hipertansiyon ve böbrek hastalığı bulunması
Sigara içenler
Böbrek yetmezliğinin nedenleri nelerdir?
Genel olarak KBH nın en sık görülen nedenleri şeker hastalığı (diabetes mellitus), tansiyon yüksekliği (hipertansiyon), nefritler (glomerülonefritler, intersitiel nefritler vs), ürolojik nedenler (idrar yolu taşları ve idrar yolu tıkanmaları) ve kistik böbrek hastalıklarıdır. Ülkemizde son dönem böbrek yetmezliğine yol açan hastalıklar arasında ilk üç neden şeker hastalığı, tansiyon yüksekliği ve glomerülonefritler olup bunları ürolojik hastalıklar, kronik tubülointerstisiyel hastalıklar ve pyelonefritler izlemektedir.
Geç teşhis edilen Böbrek Yetmezliğinin sonuçları sonuçları nelerdir?
Birinci sonuç ilerleyici böbrek fonksiyon kaybına bağlı olarak böbrek yetmezliği oluşması ve diyaliz ve/veya transplantasyon ihtiyacının doğmasıdır. İkincisi ise kalp-damar hastalığa (KVH) bağlı erken ölümdür. Sağlıklı görünen ancak KBH bulunan bireylerde KVH (koroner kalp hastalığı, serebrovasküler hastalık, periferik arter hastalığı ve kalp yetmezliği) tan erken ölüm riski KBY olsun veya olmasın 10 kat daha artmaktadır. KBH her yıl 12 milyondan fazla bireyde KVH a bağlı morbiditeye neden olmaktadır. Bu sayı Tip 2 DM un global epidemisine bağlı olarak hızla artmaktadır.
Böbrek yetmezliği tedavisi
Son 10 yılda yapılan klinik araştırmalar ACE inhibitörleri /ARB lerin kullanılması ile RAS ın bloke edilmesinin KVH, diabet, tansiyon yüksekliği ve KBH na bağlı hastalık yükünü anlamlı düzeyde azalttığını göstermiştir. Bu ilaçların maliyetleri ise nispeten düşüktür. ACE inhibitörleri /ARB leri böbrek hastalığının ilerlemesini önlemekte veya yavaşlatmakta ve albüminüriyi azaltmaktadır. Böbrek hastalığının erken teşhisi ve önlenmesinin teşvik edilmesi DSÖ, tarafından önerilen hedeflerin başarılması için önemli ilk adım olacaktır; bu girişimlerle dünyada kronik hastalıklara bağlı ölümlerin (gelecek 10 yılda beklenen 36 milyon önlenebilir ölümde) %2 oranında azaltılması mümkün olacaktır.
Kronik Böbrek yetmezliği ve kalp-damar hastalıklarının teşhisi, önlenmesi ve tedavi edilmesi için neler yapılabilir?
Teşhis Günümüzde KBH nın erken dönemde teşhisini mümkün kılacak serum kreatinin ölçümü, GFH hesaplanması ve idrarda albumin ölçümü için basit testler vardır. Gelişmekte olan ülkelerde KBH nın erken dönemindeki hastaların çoğunda tanı konulamamaktadır. Böbrek bozukluğunun erken teşhisi çok önemli olup böbrek hasarının komplikasyonlara yol açmasından önce uygun tedavisini mümkün kılar.
Böbrek yetmezliğini önleme ve geciktirmek için neler yapılabilir
Böbrek hastalığı açısından yüksek riskli olduğu düşünülen bireylerde taramaların yüksek önceliği vardır. Yüksek risk grubundaki bireyler;
Şeker hastalar
Tansiyon yüksekliği olan hastalar
Şişmanlar
Sigara içenler
50 yaşın üzerindeki bireyler
Şeker hastalığı, tansiyon yüksekliği ve böbrek hastalığına ilişkin aile öyküsü olanlar
Diğer böbrek hastalığı bulunan bireyler
Böbrek yetmezliğinin sıklığı nedir?
Dünyada 500 milyondan fazla insanda KBH vardır; genel olarak dünyada her 10 yetişkinin 1 inde değişik derecelerde kronik böbrek hastalığı olduğu hesaplanmıştır. Ülkemizde ise her 8-9 kişiden birisinde kronik böbrek hastalığı olduğu düşünülmektedir. Kronik böbrek hastalığı giderek artan sıklığı, yol açtığı yüksek morbidite ve mortalite oranları, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkilemesi ve tedavisi için gereken tedavilerinin çok yüksek maliyeti nedeniyle toplumsal yükü büyük olan bir hastalıktır.
Haber/Kaynak: Sınırkent